Toen ik een tijdje geleden hoorde dat Utrecht in 2018 Culturele hoofdstad van Europa wilde worden, vond ik dat geen goed idee. Ik zag het schrikbeeld van Brugge al voor me.
Toen vrienden uit die stad hier waren, vonden ze Utrecht veel leuker dan hun stad. Hier was het tenminste levendig. Brugge was een openluchtmuseum, met al die toeristen. Ik was bang dat Utrecht ook die kant uit zou gaan, met die Europese Cultuurhoofdstadtitel. Vooral omdat Lonely Planet Utrecht ook zo nodig een onontdekte parel moest noemen. Ik zag de drommen Japanners me al in de Oude Gracht duwen.
Maar toen ik een paar maanden geleden op de A2 reed, dacht ik dat het eigenlijk toch wel erg mooi zou zijn als de stad de Culturele Hoofdstad zou worden. Want sinds kort heeft de stad alles in huis voor een cultureel spektakel, zonder dat het historisch centrum verzuipt in toerisme. Nu vind ik het dan ook jammer dat Utrecht niet meer in de race is. En er zelfs in de eerste ronde uit lag.
Volgens mij komt het omdat de organisatoren van Utrecht 2018 niet buiten de grenzen van de oude stad hebben gekeken. Wat ze misten, was een visie. Een tunnelvisie.
Als de Leidsche Rijntunnel, de nieuwe tunnel op de A2, aan bod was gekomen in de plannen, had de jury Utrecht nooit kunnen passeren.
Dat er in deze nieuwe tunnel zoveel mogelijk is, besefte ik al meteen toen ik er de eerste keer door reed. Wat een gave tunnel. Met die gekleurde lichtjes. Met die perfecte lengte. Daar is echt veel mogelijk, wist ik meteen.
Stel je bijvoorbeeld voor dat Kyteman in de tunnel zal optreden. Samen met allerlei Europese topmuzikanten. Dat wordt een prachtig concert, waarin Kyteman zich naar hartelust kan uitleven. De Utrechter een beetje kennende, zal hij de mogelijkheden van de tunnel goed benutten. Denk maar aan de licht- en geluidseffecten die daar mogelijk zijn. Ik zie al voor me hoe een 200-koppig achtergrondkoor de tunnel inloopt. Het felle zonlicht dat de tunnel inschijnt, maakt langzaam plaats voor prachtige lichtstralen. En hun gezang galmt meer en meer, tot er een hysterisch hoogtepunt wordt bereikt. Of zoiets.
En dat zou maar een van de vele hoogtepunten van 2018 hebben kunnen zijn. Want zo’n tunnel biedt zoveel mogelijkheden. Alleen met licht al. Ja, Kyteman maakt er vast iets moois van met zijn show. Maar voor echt lichtspektakel moeten we toch de organisatoren van het Eindhovense lichtfestival Glow inhuren. Ik was er zo van overtuigd dat Utrecht de Culturele Hoofdstad zou worden, dat die lichtmakers van Eindhoven graag naar hier zouden komen. Hadden ze toch nog iets. En ze zouden dan van deze tunnel een droomstad maken, zeker weten. Het zou vast geen probleem geweest zijn om met die lichtjes een nachtelijke Dom neer te zetten. Of een Oude Gracht ‘by night’. Of een fraai verlichte Nieuwe Gracht. En je kunt alles ook zo belichten dat je steeds de oortjes van Nijntje ziet. Zodat het lijkt alsof het konijntje zich overal verstopt. Wordt het voor kinderen ook nog leuk. Ja, met een mooi lichtplan wanen de toeschouwers zich in een nachtelijk centrum van Utrecht, waar alle attracties mooi belicht aan bod komen. Kunnen ze meteen thuis zeggen dat ze die al die hoogtepunten van de stad toch hebben gezien.
Een ander groot voordeel is dat het in de tunnel altijd droog blijft. Wat voor weer het ook wordt, iedereen kan rustig genieten van wat er geboden wordt. Wat ook een groot pluspunt van de tunnel is, is dat je er niet kunt verdwalen. De tunnel wordt gewoon één lang cultureel feestterrein. Je loopt gewoon van de ene naar de andere kant de cultuur tegemoet. Nou ja, misschien is het wel handig om wat bordjes op te hangen die laten zien hoe ver je nog moet lopen. De Rietveldcollectie van het Centraal Museum op 800 meter, bijvoorbeeld. Het Goede Doel-concert (toepasselijk getiteld ‘Waar is hier de nooduitgang?’) op 1.200 meter. En voor een lezing van Maarten van Rossum over de onzin van een tunnelvisie, moet je 300 meter terug. Reuze overzichtelijk allemaal.
Ja, de tunnel had alles om er een waar spektakel van te maken. En om Utrecht Culturele Hoofdstad van Europa te laten worden. Al het moois van Utrecht zou in de tunnel te zien geweest zijn, zonder dat mensen echt naar de stad hoefden te gaan. En zonder het risico te lopen dat het centrum een openluchtmuseum zou worden. Maar goed, nu die titel aan onze neus voorbij is gegaan, wordt de stad sowieso geen museum. Dat is dan wel een voordeel. Maar doordat de tunnel niet in de plannen van Utrecht 2018 voorkwam, hebben we nu helemaal niets. Nou ja, ik heb nog wel mijn fantasieën. Elke keer als ik op de A2 door de tunnel rijd. Steeds zie ik er weer prachtige evenementen ontstaan, adembenemende lichtshows, prachtige mixen van het mooiste geluid en de fraaiste beelden. Mijn autoritjes worden in er in ieder geval een stuk leuker op. En ik heb in ieder geval wel profijt van míjn tunnelvisie.
————-
Deze column staat in het boek ‘Leerzaam Lombok’ dat rond 20 december verschijnt. Dit boek bevat alle columns die ik in 2012 heb. Wilt u het boek bestellen? Of wilt u meer informatie? Stuur dan een mailtje naar Joost: joost@hippocom.nl.